Τεύχος 15, Νοέμβριος 2019

(Πίνακας του Κυριάκου Κατζουράκη) Μετάφραση: Χριστίνα Γώγου Μία νεότερη εκδοχή αυτού του άρθρου εκδόθηκε στα πορτογαλικά με τον τίτλο: “Sentido e Consciência en uma clínica da verdade” (2017), Nova PerspectivaSistêmica,

Η Μονάδα Οικογενειακής Θεραπείας του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής γεννήθηκε το 1994, από δύο ψυχιάτρους του Ψ.Ν.Α., τον Φώτη Κωτσίδα και την Κάτια Χαραλαμπάκη. Τι ήταν αυτό που τους έκανε να προχωρήσουν στην ίδρυση ενός κέντρου ψυχοθεραπείας οικογένειας;

Σε μια εποχή κρίσης και κατάρρευσης όλων των θεσμών, το τελευταίο βιβλίο που επιμελήθηκε η Κάτια Χαραλαμπάκη («Ανάλεκτα Ψυχοθεραπείας και Πολιτικής» εκδ. Κοροντζή, 2019) μας εισάγει σε μια όαση, όπου ανθεί η κουλτούρα της φροντίδας του ανήμπορου, της διαρκούς αλλαγής των θεσμών θεραπείας και της οργάνωσης των αντιστάσεων (συλλογικών και ατομικών), στις αποσταθεροποιητικές διαδικασίες της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που ζούμε σήμερα.

Ένα βιβλίο που άργησε, θα έλεγα, να έρθει με μια διάθεση δημιουργικής κριτικής. Στην τελευταία έκθεση βιβλίου στην Αθήνα έμαθα ότι μόνο 8.000 τίτλοι βιβλίων πουλήθηκαν πέρυσι, κατατάσσοντας  τους Έλληνες στις τελευταίες βαθμίδες αναγνωστών της Ε.Ε. Δείγμα, ίσως, μιας μετάβασης από την ουσία της ανάγνωσης και της κριτικής σκέψης στην φαστ-τρακ μοναχική χειραγώγηση των πολλών από έναν νέο καπιταλισμό της εποχής μας, που μαζικοποιείται στην αμάθεια, την αποξήρανση των κοινωνικών σχέσεων, στην αντίληψη ότι η αλληλεγγύη αντικαθίσταται  από τη φιλανθρωπία.

Θέλω καταρχήν να ευχαριστήσω την επιμελήτρια των «Αναλέκτων» Κάτια Χαραλαμπάκη  για την τιμητική πρόσκλησή της, και την ευκαιρία που μου δίνει να μοιραστώ μαζί σας κάποιες σκέψεις μου σχετικά το βιβλίο που μας έφερε σήμερα εδώ. Ο τίτλος του, όπως ακούσαμε, είναι: «Ανάλεκτα Ψυχοθεραπείας και Πολιτικής». Τα 33 κείμενα του αρχικά δημοσιεύτηκαν διαδικτυακά, στο ηλεκτρονικό περιοδικό της ΕΕΣΣΚΕΨΟ, το «Συστημική σκέψη και Ψυχοθεραπεία».

Κατ’ αρχάς η έκδοση αυτού του βιβλίου, που προσεγγίζει τη σχέση πολιτικής και ψυχοθεραπείας, είναι άξιο επαίνου, όχι μόνο για την επικαιρότητα τού θέματος λόγω της κοινωνικής κατάρρευσης στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια - κάτι που η «συστημική πολιτική» σχεδόν περιφρονεί ως επείγον ζήτημα - αλλά γιατί προσφέρει στον διάλογο, επί της ουσίας, για τη σφαιρική αντιμετώπιση της σχέσης της ψυχοθεραπείας με τις κοινωνικές παραμέτρους

«Το 1968 ο Αντώνης Σαμαράκης θα έδινε μια διάλεξη στο γαλλικό ινστιτούτο. Βαθειά και σκληρή χούντα, συγκεντρωθήκαμε γεμίζοντας ασφυκτικά το αμφιθέατρο νοιώθοντας πως μας δίνεται ευκαιρία να επικοινωνήσουμε και θεωρώντας πως αυτό είναι μια πράξη αντίστασης. Ο συγγραφέας μπήκε στην αίθουσα, κάθισε στο τραπέζι απέναντί μας και σώπαινε. Επί πολύ ώρα σιωπή. Σιωπή και στην αίθουσα, κανένας ήχος, μοναχά ανάσες.