(Φωτογραφία Περικλής Αντωνίου)
Η ανακάλυψη και αποκρυπτογράφηση του DNA αποτέλεσε μια από τις μεγαλύτερες τομές στις επιστήμες του Ανθρώπου. Ένας αυτόνομος επιστημονικός κλάδος δημιουργήθηκε και αναπτύχθηκε στη βάση αυτής της ανακάλυψης και ακόμα αρκετά βραβεία Nobel ανταμείβουν επιστημονικές προσπάθειες με επίκεντρο την έρευνα για την θεραπευτική εφαρμογή αυτών των μακρομοριακών ενώσεων. Πολλοί θεωρούν πως το μέλλον ακόμα και στις ανθρωπιστικές επιστήμες θα περιστρέφεται γύρω από την επιστήμη της μοριακής βιολογίας και γενετικής.
Πώς ν' αποκριθείς λοιπόν στο ερώτημα: "Γιατρέ μου είναι θέμα DNA;"
Πως να μην απαντήσεις: "Μα ναι, βέβαια!" και να αφήσεις όλη τη δουλειά στους επιστήμονες-ερευνητές ενός σκοτεινού ή μάλλον πολύ φωτεινού και υπερσύγχρονου εργαστηρίου που υπόσχεται "ριζικές και άμεσες λύσεις", "ανάπτυξη και κερδοφορία". Πως να μην αφήσεις απ' έξω την ευθύνη του ατόμου ως μέλος ομάδας που αλληλεπιδρά κάθε στιγμή μετασχηματίζοντας το 'όλον' της ύπαρξής του ίδιου και του "άλλου". Πως μπορείς να εστιάζεις σε αυτό που μπορείς κάπως να επηρεάζεις;
Το 11ο τεύχος λοιπόν δεν έχει καμία σχέση με DNA. Έχει όμως σχέση με προσωπική-κοινωνική και πολιτική ευθύνη. Έχει σχέση με την αντίληψη του ανθρώπου ως βιο-ψυχο-κοινωνικό ον και άρα πολιτικό και οικονομικό ον. Έχει σχέση με τη διαδραστική διαδικασία των μελών ενός συστήματος και άρα με τη δυνατότητα να επηρεάζουμε και να επηρεαζόμαστε σχετιζόμενοι ως μέλη ομάδων.
Μιλάει επομένως για Κοινωνική και για Πολιτική ευθύνη. Για το πως το προσωπικό ορίζεται από το κοινωνικό-πολιτικό και πως μεταδίδεται από γενιά σε γενιά, ως τραύμα, μέσω σχεσιακών αλληλεπιδράσεων (Γεωργιάδης) και όχι μόνο DNA.
Μιλάει για τη σύνδεση ατόμου-ομάδας-κοινωνίας, τη παραγωγή και την αναπαραγωγή κοινωνικής και ψυχικής οδύνης που οδηγεί σε δυσλειτουργία. Aλλά και για δυνατότητες ανάπτυξης αντοχής και αλληλεγγύης μέσα από τη προσωπική ενημερότητα, την ενσυναίσθηση και την ανάληψη ευθύνης (και όχι διαγενεακα μεταβιβαζόμενου χρέους) (Γεωργιάδης, Πέτρου). Ευθύνη ως πάσχοντος προσώπου αλλά και ως μέλους στοιχειωδών συλλογικοτήτων και τελικά ως πολίτη.
Μιλάει για τον Άνθρωπο που μέσα στο σύγχρονο κοινωνικό γίγνεσθαι, "όπου όλα σαρώνονται και λερώνονται, χάνει την αγάπη του για κάτι που να αξίζει να αγωνιστεί" (Καρυστιάνη) αλλά και για τη πηγή έμπνευσης που μπορεί να αποτελέσει η ψυχοθεραπεία για μια σύγχρονή απελευθερωτική πολιτική στάση που εμπεριέχει την πολυφωνία, την εξέγερση, τον ερωτισμό και την αναγέννηση (Αλαβάνος). Μια στάση στην οποία ο άνθρωπος δεν χάνεται στη μάζα (Αλαβάνος). Για απώλειες που παραμένουν απουσίες δημιουργώντας πρόσωπα-φορείς ατέρμονου πένθους (Πέτρου). Για την οδύνη της μετανάστευσης και τη μεταφορά της -μέσω της ενσυναισθητικής διεργασίας- στον θεραπευτή-φροντιστή που παίρνει το ρίσκο να τη βιώσει (Καλδιριμιτζιάν). Για βία στην πιο οικεία σχέση, στον πιο οικείο χώρο. Βία που επιφέρει αμηχανία στο θεραπευτή και τον βάζει να δημιουργήσει ένα πλαίσιο αναφοράς και κατηγοριοποίησης ώστε να καταφέρει να λειτουργήσει βοηθητικά (Σπανέα, Τομαράς, Πομίνι). Βία για την οποία η Καρυστιάνη γράφει: "Μερικές φορές οι άνθρωποι, απρόθυμοι να χρεώσουν τους ηθικούς αυτουργούς της κατάστασης γατί αυτό θα σήμαινε και υποχρέωση αντίστασης η και εξέγερσης, ψάχνουν έναν ορατό και προσιτό ένοχο εντός του οικείου περιβάλλοντος".
Αλλά και τη τελική αγαλλίαση μετά από τη πάλη μέσα στην ομάδα για "να γίνει ο άλλος από ξένος λίγο πιο οικείος" οικειοποιούμενο έτσι και το κάθε μέλος λίγο περισσότερο τον εαυτό του (Θανοπούλου).
Γεννιόμαστε μέσα σε σώμα και σε ομάδα (Καλδιριμιτζιάν) και η ουσία του 'είμαι΄ ερείδεται στο 'ανήκειν (Πέτρου).
Το σώμα- DNA και το σώμα-κοινωνία σε αδιάκοπη συναλλαγή.
Ο άνθρωπος ως φορέας αυτής της δυναμικής διαδικασίας δεν μπορεί παρά να λαμβάνει κάθε στιγμή υπ' όψη του την ανάγκη αύξησης της προσωπικής του επίγνωσης που επικοινωνούμενη διανθρώπινα θα μπορούσε να συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός πιο διαφοροποιημένου κοινωνικο-πολιτικού γίγνεσθαι.
Αυτό το τεύχος νομίζω πως συμβάλλει σε αυτό.
Καλή ανάγνωση
Δημήτρης Κόκκαλης