To _«ημερολόγιο ενός θεραπευτή» _ αποτελεί ένα απόσταγμα ζωής της καταξιωμένης ψυχοθεραπεύτριας, εκπαιδεύτριας και συγγραφέως Χάριτος Κατάκη. Στο βιβλίο αυτό, η συγγραφέας αντιστρέφει το σκηνικό και μιλά για τον άνθρωπο που κρύβεται πίσω από τον θεραπευτή. Γυρίζει τον φακό στα δικά της βιώματα και μοιράζεται με τους αναγνώστες τον πλούτο που απέκτησε μέσα από τις ιστορίες που άκουσε, τις θεραπευτικές διαδρομές που συμμετείχε, τις καλειδοσκοπικές εμπειρίες που έζησε. Αποκαλυπτική της δουλειάς της και των στοχασμών της γύρω από τη δουλειά της, μοιράζεται με τους αναγνώστες αυτό που έμαθε για τον εαυτό της, για την οικογένεια, για τον τόπο μας, για τις πολιτισμικές μας καταβολές, για τα πολιτικά, τα κοινωνικά και τα οικονομικά τεκταινόμενα και για τον καινούργιο κόσμο. Έτσι, ανάμεσα σε άλλα, ο αναγνώστης θα γνωρίσει τη σημασία που έχει η επαφή μας με τις γενεαλογικές και πολιτισμικές μας καταβολές, προκειμένου να ενώσουμε τους κρίκους της προσωπικής μας αλυσίδας και να βρούμε τον εαυτό μας.
Η συγγραφέας περνά από το προσωπικό βίωμα στη σχέση θεραπευτή/θεραπευόμενου και από εκεί στη θεωρητική εννοιοποίηση και ούτω καθεξής. Με αυτή την πολυδιάστατη γραφή καλεί τον αναγνώστη να ανακεφαλαιώσει τις κρίσιμες καμπές της δικής του προσωπικής πορείας, όταν κλήθηκε να πάρει αποφάσεις για τη ζωή του.
Στο βιβλίο αυτό, ανάμεσα σε άλλα, θα δούμε τα νήματα που μας δένουν με τους άλλους και πώς απλώνονται στον χρόνο και στον χώρο και μας κρατούν ενωμένους με πρόσωπα που δεν γνωρίσαμε και τόπους που δεν είδαμε. Στις ψυχές και στις επαφές μας διαπλέκονται γενιές, κοινωνικοί μετασχηματισμοί, αγώνες, πόλεμοι, παραδόσεις. Πόσο σημαντικό ρόλο -αν και δεν το καταλαβαίνουμε- έχουν οι απώλειες στις εμπλοκές μας. Το πένθος εγκαθίσταται στη συλλογική ψυχή της οικογένειας και μεταφέρεται στους απογόνους.
Η συγγραφέας εξηγεί πώς βλέπει τη θεραπευτική σχέση: Σαν μια προσομοίωση των διαπροσωπικών σχέσεων, όπου θα μπορούσαν να φωτιστούν τα αρχετυπικά χαρακτηριστικά του γόνιμου διαλόγου. Αυτό προϋποθέτει ανοιχτή συναλλαγή με τον θεραπευόμενο, ισοτιμία και συναισθηματική συμμετοχή.
Με απλό και ουσιαστικό τρόπο παρουσιάζει την ολιστική θεώρηση. Συνδέει την ψυχοθεραπεία τις κοινωνικές και τις θετικές επιστήμες, με προσωπικά βιώματα, με στοιχεία από τη μυθολογία, με στίχους τραγουδιών, με τη σοφία του λαού.
Με πολλά αποσπάσματα από θεραπευτικές συνεδρίες διερευνά το νόημα των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων, της προκλητικής συμπεριφοράς, του πένθους.
Μιλά για τις διαδικασίες που συσσώρευσαν μέσα της τη γνώση. Με την πάροδο του χρόνου, αυτός ο συσσωρευμένος θησαυρός μετουσιώνεται σε θεωρητικά μοντέλα όπως το «γνωστικό σύστημα αναφοράς», το «μοντέλο των τριών οικοθεωριών» και σε θεωρητικές έννοιες που επεξεργάζεται μέσα από διάλογο με επιστήμονες από άλλους κλάδους με τη συστημική γλώσσα, την «εσπεράντο» των επιστημόνων. Η έννοια της «τελεονομικής εντροπίας» που αναδύθηκε από την επικοινωνία με τον θετικό επιστήμονα σύζυγο της μας βοηθά να κατανοούμε τον αγώνα που δίνουμε για να κρατάμε τις ισορροπίες μας με κόπο και συνεχή προσπάθεια.
Πού βρίσκουμε το νόημα ζωής; «Είναι καταχωρημένο στα κλειστά αρχεία του μυαλού μας… Δεν είναι ορατό αλλά καθορίζει το πώς θα πορευτούμε, τι επιλογές θα κάνουμε, τι θα δεχτούμε και τι θα απορρίψουμε από αυτά που χτυπούν την πόρτα μας. Είναι ένας εσωτερικός ανιχνευτής που μας καθοδηγεί αθόρυβα».
Μας καλεί να δούμε τις οικογένειες στο πλαίσιο των πολιτισμικών αλλαγών. Οι εξελίξεις των τεχνολογιών, της πληροφορικής και του διαδικτύου, προσφέρουν στον σημερινό άνθρωπο απεριόριστες δυνατότητες και έχουν αλλάξει ριζικά την έννοια των κεντρικών κοινωνικών και ψυχολογικών συντεταγμένων. Τα ανθρώπινα δίκτυα αντικαθιστούν τις ιεραρχικές δομές που συντηρούν τις ισορροπίες. Μας συνδέουν σε νέες μορφές συνύπαρξης. Το μεταμοντέρνο ζευγάρι λειτουργεί με νέα πρότυπα. Επιδιώκουν και διεκδικούν ένα άλλο «μαζί», αλλά στο αχαρτογράφητο τοπίο, που έχει να πορευτεί ο σημερινός άνθρωπος, είναι σημαντική η επαφή με τις ρίζες. «Αν δεν ξέρεις πού να πας, ψάξε να δεις από πού έρχεσαι».
Η έκδοση του βιβλίου συμπίπτει με τη συμπλήρωση τριάντα χρόνων λειτουργίας του Ψυχοθεραπευτικού Εκπαιδευτικού και Ερευνητικού Κέντρου «Εργαστήριο Διερεύνησης Ανθρωπίνων Σχέσεων», που ίδρυσε η Χάρις Κατάκη. Σε όλη την καταξιωμένη πορεία της στην ψυχοθεραπεία, στην εκπαίδευση νέων θεραπευτών και στη συγγραφή, η Χάρις Κατάκη είχε την τόλμη να αμφισβητεί καθιερωμένες αντιλήψεις και πρακτικές, να βλέπει τα πράγματα ανάποδα, να ταράζει τα νερά.
Στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου ρωτά… «Τελειώνοντας …θα μου πείτε αν είναι ώρα να αποφοιτήσω;… Πολλά άλλαξαν στην ζωή μου προς το καλύτερο, αλλά υπάρχουν και άλλα που δεν είδα δεν κατάλαβα …τίποτα δεν κλείνει, όλα συνεχίζονται μας είπε ο Ηράκλειτος… Όλα μισοτελειωμένα τα αφήνουμε…» Και περατώνει τη συγγραφή της με τη φράση της εγγονής της: «Η δημιουργία του ανθρώπου με κάνει να αγαπώ μέχρι ψηλά τον ουρανό».