ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ «ΤΟ ΣΩΜΑ ΔΕΝ ΞΕΧΝΑ» ΤΟΥ BASSEL A. VAN DER KORK, M.D.

Το ενδιαφέρον σε αυτό το βιβλίο είναι η ολιστική προσέγγιση του. Ο συγγραφέας ξεκινώντας από παρατηρήσεις για την φαρμακολογική προσέγγιση της ψυχικής νόσου του τραύματος, από την οποία ξεκίνησε ο ίδιος, την υπερβαίνει και διατρέχει την παθολογία του τραύματος με έναν πολυεπίπεδο και πολυεστιακό τρόπο. Αναφέρεται στους 3 τρόπους προσέγγισης του τραύματος: 1) από πάνω προς τα κάτω, 2) φαρμακολογικά, 3) από κάτω προς τα πάνω, δηλαδή, από το σώμα. Περιγράφει τις θεραπευτικές του εμπειρίες με βιωματικό τρόπο. Το βιβλίο διαβάζεται σαν ιστορία, σαν αφήγηση της διαδρομής του συγγραφέα στα δύσκολα μονοπάτια των ιστοριών των τραυματισμένων ασθενών του. Αναστοχάζεται συνεχώς, αναζητά δεδομένα, τολμά να εκθέσει τις αποτυχίες του, οι ασθενείς του είναι το εγχειρίδιο του. Αξιοποιεί τα βιώματα του παράλληλα με αυτά των ασθενών του, πειραματίζεται, τολμά να ζητά πολλά από την θεραπεία, να μην ευχαριστιέται εύκολα, αλλά και να μην απογοητεύεται. Ερευνά συνεχώς με σεβασμό στους ασθενείς του και μαθαίνει απ αυτούς. Όλο το βιβλίο είναι ένα αντι-τραυματικό εγχειρίδιο και στο ύφος, στη δομή και την οργάνωση του. Περιγράφει πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις που τις προτείνει ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε θεραπευόμενου, χωρίς όμως να κατηγοροποιεί. Εντοπίζει και προσθέτει μεθόδους και τακτικές πέραν της κλασσικής ψυχοθεραπείας όπως αυτή διδάσκεται στα κλινικά πλαίσια Πανεπιστήμια και ψυχιατρικές κλινικές και πειραματίζεται με EMDR, ΥOGA, IFS, Νευροανάδραση, Θέατρο, Σωματοθεραπεία. Ξέρει και εφαρμόζει την αλήθεια της μοναδικότητας του κάθε θεραπευόμενου. Αναγνωρίζει ότι το τραύμα δεν αφορά μόνο το άτομο που το έχει βιώσει αλλά και όλο το περιβάλλον του και επεκτείνεται από το παρελθόν στο μέλλον διαγενεικά. Αναφέρεται στους τρεις καινούργιους επιστημονικούς κλάδους: Τη νευροεπιστήμη, την αναπτυξιακή ψυχοπαθολογία, τη διαπροσωπική νευροβιολογία και τα ευρήματά τους. Αναγνωρίζει πως μερικές φορές τα συμπτώματα του μετατραυματικού στρες ασκούν και έναν άλλον ρόλο. Έχουν μια χρησιμότητα και ένα νόημα για αυτόν που τα βιώνει και τότε, αν παρέμβουμε μόνο με φάρμακα, χάνεται και το σύμπτωμα αλλά και το νόημα του και το άτομο νοιώθει κενό και απονεκρωμένο, στερημένο από μια πηγή νοήματος. «Το μοντέλο της εγκεφαλικής βλάβης στερεί από τους ανθρώπους τη δυνατότητα να ελέγχουν τη μοίρα τους και θέτει γιατρούς και ασφαλιστικές εταιρείες στη θέση του σωτήρα» θα πει, αμφισβητώντας την υπερτονισμένη αποτελεσματικότητα των αντικαταθλιπτικών, που δεν είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση των εισαγωγών για κατάθλιψη. Θα αναφέρει ότι η χρήση αντιψυχωτικών στα παιδιά, για προβλήματα συμπεριφοράς, είναι κοινωνικά προσδιορισμένη. Παράλληλα, προσπαθεί να τεκμηριώσει με συναινετικά διαγνωστικά κριτήρια τη Διαταραχή Αναπτυξιακού Παιδικού τραύματος, αν και, τελικά, αυτή δεν συμπεριλήφθηκε, προς απογοήτευση του, στο DSM-5. Επίσης, το μοντέλο της εγκεφαλικής νόσου παραβλέπει 4 θεμελιώδεις αλήθειες. Τις σχέσεις και την αποκατάστασή τους, τη γλώσσα και την εξωτερίκευση βιώματος, την ικανότητά μας για αυτορρύθμιση και, τέλος, τη δημιουργία κατάλληλων κοινωνικών συνθηκών ασφάλειας και ευημερίας. «Όταν τα άτομα λειτουργούν ως ασθενείς και όχι ως μέτοχοι στη διαδικασία της δικής τους ίασης, αποκόπτονται από την κοινότητα και χάνουν την εσωτερική αίσθηση του εαυτού τους». Τελικά, άθελα της, η νευροεπιστήμη και η γνώση των εγκεφαλικών δομών που εμπλέκονται, μας οδηγεί σε ολιστικές προσεγγίσεις θεραπειών που συνδέουν νου και σώμα. Όπως λέει ο συγγραφέας στον υπότιτλο του βιβλίου, «εγκέφαλος, νους και σώμα» εμπλέκονται στη θεραπεία του τραύματος. Ίσως, το επιπλέον στοιχείο που τονίζει και μας κινεί το ενδιαφέρον, ως θεραπευτές, είναι η συμμετοχή του σώματος και οι μη-λεκτικές και αυτοματικές διεργασίες και αντιδράσεις. Γι’ αυτό και αξίζει να το διαβάσουμε!